27 /28 Şubat tarihlerinde İstanbul ,Çırağan Oteli’nde Lloyd’s List tarafından ‘’ Dry Bulk Shipping Market Outlook ‘’ konulu iki günlük bir konferans düzenlendi .
Konferans için başlangıçta 80 katılımcı beklenirken bu sayı konferans günü 180 katılımcıya ulaştı ki bu, son senelerde en fazla katılımcı ile anılacak bir konferans haline geldi.
İlginç konular ve konuşmacılar vardı iki gün boyunca . Konuşma sırası Susan Oatway’e gelince konferans boyunca hakim olan yüksek basınç bir anda alçak basınca dönüştü ve yerini sessizlik ve karamsarlık aldı, nasıl almasın ki ?? Susan’ın marketin geleceği için beklentileri dökme yük armatör ve operatörlerini hayal kırıklığına uğratmıştı.
Susan, Drewry Shipping Consultants’ın kıdemli market analisti. Yıllardır çalışmalarını takip ediyorum ve çoğu zaman bazı analizler konusunda kendisine baş vuruyorum, sıkı bir analist.
Burada Susan’ın konuşmasından konunun daha iyi anlaşılabilmesi için ana başlıkları alıp sadede gelmeye çalışacağım.
DENİZ YOLU İLE TAŞINAN DÖKME YÜK
-----------------------------------------------------------------
2007 yılında deniz yolu ile 3 milyar ton dökme yük taşındı,
Bu 3 milyar tonun 1.8 milyar tonu ‘’ MAJOR BULK ‘’ dediğimiz demir cevheri, kömür ve hububat, diğer 1.2 milyar ton ‘’ MINOR BULK ‘’ olarak isimlendirilen fosfat, boksit, alumina,çimento, klinger ve dökme olarak taşınan diğer yükler.
Burada ilginç olan tablo şu ; deniz yolu ile dökme yük taşımacılığı 1980 ile 2005 yılları arasında yılda yüzde 2.96 büyürken 2005 ile 2007 arasında yılda 5.6 oranında büyüyor ve bu iki katına yakın büyümenin nedeni de Çin’in deniz yolu ile yapmış olduğu demir cevheri ithalatı.
Çin’in, 2008 yılında dünya çelik üretiminin yüzde 38ine hakim olması, dünyanın en büyük çelik üreticisi olduğunun bir kanıtı olacak.
Çin , bu ünvanını koruyabilmek için bu yıl 420 milyon ton demir cevheri ithal etmesi gerekiyor ki bu da dünyada deniz yolu ile taşınacak demir cevherinin yarısı demek. 2010 yılına kadar bu miktar 470 milyon tona ulaşacak başka bir deyişle deniz yolu ile taşınacak demir cevherinin yüzde 53’ ü demek.
Bu arada Çin’in giderek ciddi bir kömür ithalatçısı olacağını da akıldan çıkarmamak gerek.
DÖKME YÜK GEMİSİ TALEBİ
----------------------------------------
Deniz yolu dökme yük taşımacılığı Çin’in ciddi bir demir cevheri ve kömür ithalatçısı olmaya başladığı 2003 yılından bu yana göreceli olarak artmıştır. 2003 yılında 10500 milyon ton/mil olan talep 2007 yılında 15000 milyon ton/mil ‘e yükselmiştir. Bu talebin 5000 milyon ton/mili demir cevheri 4000 milyon ton mili ise kömür taşımacılığından kaynaklanmaktadır.
Yine ,başka bir deyiş ile ,2007 yılında dünya deniz yolu dökme yük gemisi talebinin yüzde 60’ı demir cevheri ve kömür taşımacılığından kaynaklanmıştır .
DÖKME YÜK GEMİSİ FİLOSU
----------------------------------------
2007 yılı sonunda dökme yük gemisi filosu dünyada 6767 gemiden oluşan 394.8 milyon deadweight’e ulaşmıştır.
Capesize gemiler (100.000 dwt ve üzeri )766 adet ve 131 milyon dwt kapasite ile filonun
Yüzde 33.2 sini oluşturmuştur.
Panamax gemiler ( 60.000 – 99.999 dwt aralığı ) 1492 adet ve 109 milyon dwt kapasite ile filonun yüzde 27.7 sini oluşturmaktadır.
Handymax gemiler ( 30.000 – 59.999 dwt aralığı ) 2551 gemi ve 110 milyon dwt ile filonun 27.9 unu oluşturmuştur.
Handysize gemiler ise ( 10.000 – 29.999 dwt aralığı ) 1958 gemi ve 44 milyon dwt kapasite ile filonun yüzde 11.2 sini oluşturmuştur.
DÖKME YÜK ARZ / TALEP DENGESİ
-----------------------------------------------
2001ve 2007 yılları arasında dökme yük gemisi talebi , gemi arzından daha hızlı yükselmiş ve bu da gemi navlunlarının artmasına neden olmuştur.
Bu yıllar arasında talep yılda 6.9 büyürken arz yüzde 5.5 da kalmıştır.
DÖKME YÜK GEMİSİ SİPARİŞLERİ
-----------------------------------------------
Dökme yük gemisi siparişleri 2007 yılı sonunda 222 milyon dwt’e yükselmiştir, yani mevcut filonun yüzde 56 sı kadar bir büyüme olacak 2012 yılına kadar.
Burada ilginç olan siparişlerin yarısının capesize gemiler olduğudur ve bir de buna VLCC tankerlerin yaklaşık 10 milyon dwt’lik bölümünün VLBC dönüştürüleceği düşünülür ise bu oran yüzde 60 a kadar çıkacaktır.
ARZ / TALEP DENGE TAHMİNLERİ
------------------------------------------------
2007 ile 2012 yılları arasında dökme yük gemisi arzı önceki 5 yıla kıyasla talepden daha hızlı yükseleceği tahmin edilmektedir.
Bu yıllar arasında talep yüzde 5.6 büyürken arz yüzde 9.2 büyüyerek marketin düşmesine neden olacaktır.
NEFESLERİN KESİLDİĞİ AN
--------------------------------------
Pekala , talep yüzde 5.6 büyürken arz yüzde 9.2 büyür ise market nerelerde olacaktır ???
Buradaki tablo salonda bulunan herkesin insiyaki olarak OFFFFF çektikleri bir an olarak kalacak hatırımda hep, nasıl OFFFF çekilmesin ki ??
Yıl olarak time charter tahminleri ; ( Amerikan Doları / Gün olarak )
2008 yılı; Capesize 70.000 Panamax 43.000 Handymax 37.000 Handysize 20.000
2009 yılı ; Capesize 50.000 Panamax 30.000 Handymax 20.000 Handysize 12.000
2010 yılı ; Capesize 42.000 Panamax 28.000 Handymax 12.000 Handysize 11.000
2011 yılı ; Capesize 38.000 Panamax 21.000 Handymax 11.000 Handysize 10.000
2012 yılı ; 2011 yılının aynı.
GEÇMİŞ İLE YAŞANIR MI ?
----------------------------------
Banka borcu olmayan bir armatör yukarıda gösterilen tahmin tablosuna bakarak şükredebilir.
Nasıl etmesin ki ??? 10 yıl önce panamax ve handymax gemilerin günlük kiraları 6400 Amerikan Doları idi. Gerçi günlük operasyon masraflarında hatırı sayılır bir yükselme olmuştur ve de olacaktır, olsun, yine de Tanrı kimseye o zor günleri bir daha göstermesin.
Ancak , bugün 75 milyon Amerikan Doları ödeyerek Handymax ya da Panamax sahibi olmak isteyen yatırımcıların yukarda ki tabloyu çok iyi incelemeleri gerek.
Bu yazımın başlığını ‘’ TANKERLERİN ZAMANI ‘’ olarak koymayı düşünmüştüm , neden mi ??? Bu sorunun cevabını bir başka yazımda vermek istiyorum.
